رأى راست دولت را همراه است با آن روى آرد و با رفتن آن برود . [نهج البلاغه]
 

 

 

تطهیر با جاری قرآن

روح المعانی

مراحل و روش کار روح المعانی:

مقدمه:

-         تعیین نام سوره:

شیوه اش نقل مشهور و نیز نقل از اصحابی چون ابن مسعود است.

-        تعیین مکی و مدنی بودن سوره:

برای تعیین مکی و مدنی بودن از روایاتی که زمان نزول آن را بیان می­کنند استفاده می­کند و دلیل قول مخالف را نیز نقد می­کند.

  مثل:  "فقد أخرج الترمذی فی مسنده و البیهقی من حدیث موسى بن عبیدة و عبد اللّه بن دینار و صدقة بن بشار عن ابن عمر رضی اللّه تعالى عنهما أنه قال: هذه السورة نزلت على رسول اللّه صلّى اللّه علیه و سلم أوسط أیام التشریق بمنى.../‏ لکن قال الحافظ ابن رجب بعد أن أخرجه عن الأولین إن إسناده ضعیف جدا، و موسى بن عبیدة قال أحمدُ: لا تحل الروایة عنه‏(موسی بن عبیده)

-        بیان تعداد آیات 

-        ارائه نگاه کلی به سوره و بیان ارتباط آن با سوره پیشین.

بررسی احتمالات ادبی:

مثل: إِذا منصوب بسبح و الفاء غیر مانعة على ما علیه الجمهور فی مثل ذلک‏

بیان نکات تفسیری:

-        از روایات و قول اصحاب استفاده می­کند مثل:و ذکر النقاش عن ابن عباس أن النصر هو صلح الحدیبیة

-        این تفسیر ضمن بررسی نکات تفسیری وجوه مختلف ادبی را با آن معنا تطبیق می­دهد.

            مثل: و الأولى أن یحمل النصر على ما کان مع الفتح المذکور فإن کانت السورة الکریمة نازلة قبل ذلک فالأمر ظاهر و إذا کانت نازلة بعده فقال الماتریدی                    فی التأویلات: إن إِذا بمعنى إذ التی للماضی‏.

-        تفسیر شیوه سوال محور دارد.

نکات تفسیری و مستند آن­ها:

نکات تفسیری آیه 1:

1-   نصر در آیه اول به معنای پشتیبانی است یا حفظ؟

توضیح: نصر متعدی به "علی بمعنای کمک و پشتیبانی است و نصر متعدی به "من بمعنای حفظ است؛ اگر معنای اول را بگیریم فتح بمعنای خودش است و اگر معنای دوم را بگیریم فتح متضمن معنای نصرِ متعدی به علی(معنای اول) خواهد بود که در این صورت آیه مشتمل هردو مفهوم نصر(حفظ و یاری) خواهد بود.

احتمال اول (نصربمعنای پشتیبانی) ارجح است.

مستند:   بدلیل مناسبت این معنا با کلمه بعدی آن یعنی فتح.

2-   مراد از نصر کدام نصرت خداست؟

طبق قولی مراد فتح مکه است و طبق قول دیگر مراد نصرت خدا در صلح حدیبیه است و اولی قول اول است. قول ضعیفی هم آمده که مراد جنس نصر وفتحی است که به رسول و بر مومنین میرسد.

3-   اذا بمعنای ماضی است یا مستقبل؟

به هردو معنی قابل حمل است، این مسأله با زمان نزول سوره مرتبط است که درزمان فتح مکه، بعد فتح مکه و یا قبل از آن باشد؛ اذا هم بمعنای ماضی میتواند باشد که نظایر آن در قرآن فراوان است وهم میتواند بمعنای مستقبل باشد (که بیشترین استعمال اذا هم به همین معناست).

4-    اگر اذا بمعنای مستقبل باشد (که بیشترین استعمال اذا هم به همین معناست) و سوره هم بعد از فتح مکه نازل شده باشد چگونه باید سوره را معنا کرد؟

-        یک وجه این است که چیزی از فتح را به اعتبار آنچه معنای فتح بر آن دلالت میکند (یعنی مدلول فتح)مستقبل و مترقب پنداشت اگرچه خود فتح محقق شده                بود.

-        استقبال به اعتبار مجموع مدخول اذا که کل سوره است باشد که قسمتی از آن که فتح باشد گذشته ولی قسمتی از آن باقی است و آن رویت دخول ناس              در دین است ولو به اعتبار آخرین نفر مگر این که سوره بعد از دخول آخرین نفر نازل شده باشد.

نکات تفسیری آیه 2:

 

... ادامه متن به زودی بارگذاری خواهد شد...



 

 





  • کلمات کلیدی :

  • ::: سه شنبه 93/11/7 ::: ساعت 10:33 عصر :::   توسط محمدهادی قراباغی 
    نظرات شما: نظر