روش مجمع البیان

مکی و مدنی سوره،فضیلیت تلاوت، تفسیر رابطه تفسیر با سوره قبل، لغات ( معمولاخودش کار لغت انجام می دهد نه اینکه نقل قول داشته باشد)،اعراب(ترکیب)، نزول( شان نزول)، المعنی (تفسیر بر اساس روایات(سنی وشیعی) اقوال مختلف و در برخی موارد جمع بندی مولف)

اللغة

الکوثر فوعل من الکثرة

•  هو الشی‏ء الذی من شأنه الکثرة

•  الکوثر الخیر الکثیر

 الإعطاء: تملیک

 الشانئ: المبغض

 و الأبتر: استعمال را بیان می کند. أصله من الحمار الأبتر و هو المقطوع الذنب و فی حدیث زیاد أنه خطب خطبته البتراء لأنه لم یحمد الله فیها و لم یصل على النبی ص.

نکات تفسیری:

إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ

اختلفوا فی تفسیر الکوثر 1- نهر فی الجنة2- حوض النبی ص الذی یکثر الناس علیه یوم القیامة عن عطاء3- الخیر الکثیر 4-النبوة و الکتاب 5- کثرة الأصحاب و الأشیاع6- کثرة النسل و الذریة7- الشفاعة

مستند در این قسمت بیشتر روایات است.

جمع بندی مجمع:

و اللفظ یحتمل للکل فیجب أن یحمل على جمیع ما ذکر من الأقوال فقد أعطاه الله سبحانه و تعالى الخیر الکثیر فی الدنیا و وعده الخیر الکثیر فی الآخرة و جمیع هذه الأقوال تفصیل للجملة التی هی الخیر الکثیر فی الدارین

«فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ»

امر به شکر است. بعد از اعطاء نعمت است.

منظور از صلاه با احتمالاتی بیان می شود. مستند احتمالات بیشتر روایت است.اما مثل معنای کوثر به جمع بندی نمی رسند.

احتمالات در «الصلاه»1-صلاة العید 2- صلاة الغداة(صبح) المفروضة3- الصلاة المکتوبة 4- استقبل بیدیه حذو وجهه القبلة فی افتتاح الصلاة مستند نیز روایات است.

«إِنَّ شانِئَکَ هُوَ الْأَبْتَرُ»

چرا حضرت ابتر نیست و شانیء ابتر است؟ چون ذکر حضرت همیشه همراه ذکر خداوند بلند آوازه است.

معناه

إن مبغضک هو المنقطع عن الخیر

قال مجاهد الأبتر الذی لا عقب له و هو جواب لقول قریش إن محمدا ص لا عقب له یموت فنستریح منه و یدرس دینه إذ لا یقوم مقامه من یدعو إلیه فینقطع أمره