الف: آیاتی که می تواند روشن کننده ارتباط عبودیت با دین باشد.
- وَ أَنِ اعْبُدُونی هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ (61)
- إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ (51)
- إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مخُلِصًا لَّهُ الدِّینَ(2)
- أَلَا لِلَّهِ الدِّینُ الخْالِصُ
- قُلْ یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فی شَکٍّ مِنْ دینی فَلا أَعْبُدُ الَّذینَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لکِنْ أَعْبُدُ اللَّهَ الَّذی یَتَوَفَّاکُم
- أَمَرَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ (40)
با توجه به این آیات ارتباطی بین عبودیت و صراط و دین برقرار شده است. شاید رابطه آنها به این صورت باشد:
- راه رسیدن به الله صراط مستقیم است
- آنچه باید سالک در این مسیر انجام دهد یا چگونگ حرکت او عبودیت است.
- برنامه حرکتی در این مسیر که الله فرستاده است دین است که این برنامه در قالب قرآن است.
با توجه به آیه سوم: شاید کسی دینی که پیامبر آورده را شک داشته باشد ولی عبودیت الله گریز ناپذیر است و عبودیت غیر خدا خسران انفسی است (فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخاسِرینَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا ذلِکَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبینُ )
پس شروع از پذیرش اصل عبودیت الله است و در ادامه دینداری خالص طرح می شود
ب: آیاتی که می تواند روشن کننده مراتب عبودیت بوده و به نوعی بتواند پیام سوره کافرون برای مخاطبهای مختلف را روشن کند. (در صورتی که قائل به این باشیم که سوره مخاطبهای مختلفی دارد)
- فَکُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ حَلالاً طَیِّباً وَ اشْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ (114)
- وَ اسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذی خَلَقَهُنَّ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ (37)
- عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً (63)
- إِنَّما أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذی حَرَّمَها وَ لَهُ کُلُّ شَیْءٍ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْمُسْلِمینَ (91)
- مِنْ عِبادِنا صالِحَیْنِ
- إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصینَ (40)
- إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنینَ (81)
- قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ (11)
- قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصاً لَهُ دینی (14)
آیاتی که به نوعی حقیقت و مراتب عبودیت از آنها فهمیده می شود چند دسته هستند.
- دسته اول شامل دستورات عملی است و به نوعی به رفتار می خورد و اصل دینداری و تبعیت و تسلیم در مقابل دین در این دسته هستند. (آیات 1 تا 5)
- دسته دوم به امور قلبی بر می گردد که مومن و مخلَص و مخلِص در دین از جمله آنها می باشند.
به نظر می رسد سوره کافرون پیامی که برای کفار دارد آمدن آنها به دسته اول یعنی پذیرش عبادت الله است و پیامی که برای مومنین دارد ارتقاء به دسته دوم است. یعنی کسانی را که در مقام عبادت و انجام دستورات عملی هستند را به درجه عبودیت الله و دینداری خالص می رساند.
نظرات شما: نظر